نویسنده؛ علی جعفری مزینانی
یلدا فرصتی است مغتنم برای دیدارها؛ هنگامی که کشاکش روزگار ما را از دیدار آنانی که به چشمانمان نیازمندند باز می دارد تا با این بهانه بتوان دانه های نازک احساس را گلبوته کرد ودرخاطره ی گلها نشست ودرغایت مهربانی ها راچشید و مهر گلهای شقایق را در دلها کاشت تا با گل سبز صداقت خانه ی دل را آباد تر کنیم.
یلدا با اولین شب شروع فصل زمستان و ماه دی آغاز می شود که غالباً با بارش برف یاباران که از بهترین نعمات الهی است همراه است.
آخرین شب پائیز در نزد ما ایرانیان از جایگاه و شکوه خاصی بر خورداراست زیرا طولانی ترین شب سال بوده که به آن «#یلدا » گویند که درسراسر میهن اسلامیمان ؛ حتی خارج از کشور ؛ایرانیان و هموطنانمان نکوداشت وپاسداشت آن را توأم باشادی برپا می دارند و تا پاسی از شب به سرور و جشن می گذرانند.
البته به شرط آنکه گرانی فرا تصّور و شرایط دشوار اقتصادی وهزینه های کمر شکن از ماهیّت ومحتوای زیبای این مراسم خاطره انگیز وبیاد ماندنی نکاهد یا اینکه کمرنگ تر از گذشته اش نکند که به قطع یقین چند سالی است که چنین اثر ناخوشایندی را ازخود بجا گذاشته ونتیجه آن شده که کامها کمترشیرین شوند.
گفتنی است که هدف مهم تر ما در این متن این است که یادی شود از«#یلدا » آنهم در حد فضای نوشتاری تا دست کم ضمن استقبال از #یلدا نام و خاطرات خوشش به دست فراموشی سپرده نشود بویژه عزیزان کم سن و سال تر که اطلاعات و آگاهی های چندان قابل توجهی از کم و کیف برگزاری مراسم شب یلدا ندارند.
یلدا در لغت از دو قسمت « یل» و« دا» تشکیل شده است.
#یلدا که از گویش های لُری و از بازمانده های زبان دوره ی هخامنشیان بوده به معنای رویش بزرگ گفته شده است.
« یل» به معنای بزرگ و « دا» به مفهوم مادر است.
ذکر این نکته ضروری بنظر می رسد که برگزاری هرگونه جشن ملّی از جمله #یلدا با دستورات دینی ما نه تنها منافاتی ندارد بلکه سفارش مؤکّد شده زیرا در محتوای آن ابراز مهر و محبت و عشق ورزی و صله ی رحم و رفت و آمد با یکدیگر و روابط حسنه همچنین رونق کسب و کار و ده ها اثر مثبت دیگر بخوبی پیداست البته با این شرط که خدای ناخواسته ازمسیر راست ومستقیم الهی منحرف نشویم یا با آن زاویه پیدا نکنیم.
هخامنشیان بر این باور بودند که در شب اول زمستان دانه های گیاهان در زیر خاک جوانه می زنند و آماده می شوند برای روئیدن؛ از این نظر اولین ماه زمستان را «دی» گویند. بنابراین یلدا یعنی رویش و زایش یا رویش بزرگ
#یلدا یک سنت باستانی است که از قرون گذشته تا کنون در بین ما ایرانیان مرسوم بوده و همه ساله در چنین شبی اقوام، خویشاوندان، بستگان، دوستان ،همسایگان دور هم جمع می شوند و تا پاسی از شب در کنار هم به تفال از حضرت حافظ و خواندن اشعار مولانا و سعدی و، بیان حکایت، طنز ، خاطرات و خوردن تنقّلات ، آجیل ، انواع میوه بخصوص انار، هندوانه، خربزه ، خرمالو، سیب، پرتقال و همچنین شیرینی مشغول می شوند و غنیمت شمرده باهم بودن همراه با صمیمیت و مهربانی را وخاطرات زیبا وبیاد ماندنی می آفرینند و به شکرانه ی این نعمات الهی؛ پرودگار هستی بخش را ستایش کرده و مراتب شکر گزاری اورا بجا می آورند.
شب یلدا را شب « چلّه» نیز می گویند و آن بلندترین شب سال است که بعد از #یلدا رفته رفته در نیمکره ی شمالی زمین از طول شب کم و به ساعات روز افزوده می گردد.
برخی از هم میهنانمان مانند اهالی خوب و شاد شمال ؛ بر این باورند که در شب یلدا دعا مستجاب می شود.
در جایی با استفاده ازحروف کلمه ی « #یلدا » جملاتی به صورت ذیل خواندم :
ی: یا صاحب امان( عج)
ل: لوایت را علم کن
د: دیگر جدایی بس است
ا: اللهم عجل لولیّک الفرج
یا خوش ذوق دیگری شعری نو سروده بود:
.فرش دل را بتکانیم درآب /زیر باران برویم/تن خودرابچلانیم درآن/ سرگذاریم لب باغچه ای/ شنویم از نفس گرم گُلی با خاکی/ سرتقسیم صداقت برویم/ طعمی از سفره ی #یلدا بچشیم/نمک مهر برآن لقمه زنیم/نان شادی در آن سفره نهیم/پرکنیم خلوت تنهایی را/ سینه ی سرد پریشانی را/ بزدائیم زدل زخمی را/ بگذاریم بر آن مرهمی از عاطفه ها
ظریفی هم با این نوشتار به سلام «یلدا» رفته است:
چه سخاوتمند و باهمت و گشاده روی است پائیز که شکوه و عظمت بلند ترین شبش را صادقانه و بی منّت ، صمیمانه و عاشقانه پیشکش وتقدیم به تولّد زمستان می کند.!!!
شاعرخوش قریحه ای هم برای یلدا چنین قطعه ای سروده است.
شب یلدا ز راه آمد دوباره
بگیر ای دوست از غمها کناره
به هر جا محفلی گرم و صمیمی است
که مهمانی در آن رسمی قدیمی است
به دور هم تمام اهل فامیل
شده برپا بساط میوه _آجیل
شمردم من زچله تا به نوروز
نمانده هیچ ،جز هشتاد و نه روز
کنون مع بشمارید یاران
که در راه است فصل نوبهاران
به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan
درباره این سایت